ΕΠΙΛΟΓΗ Ι

[...] Υπάρχει ένα αδιαφιλονίκητο αξίωμα: ότι επιζούν μόνο εκείνα τα έργα τέχνης, που περικλείνουν ιδέες βιόσιμες. Τα έργα, δηλαδή, που μπόρεσαν να ενσαρκώσουν και να εκφράσουν, στον ένα ή στον άλλο βαθμό το αληθινό νόημα της εποχής τους. Και που μπορούν, συνεπώς, να συμβάλλουν σε μεταγενέστερες εποχές στην πάλη των ανθρώπων για την πρόοδο. Και τέτοιο είναι αναμφισβήτητα το έργο του Παπαδιαμάντη. Η βιοσιμότητα κι ή ακτινοβολία του πηγάζουν απ' το γεγονός ότι το έργο αυτό είναι στενά δεμένο με την ελληνική πραγματικότητα. Εκφράζει τους καημούς και τους πόθους των ανθρώπων του μόχθου. Απεικονίζει αληθινά μιαν ολόκληρη εποχή με τα κοινωνικά της προβλήματα, που μερικά απ' αυτά είναι και σήμερα καυτά κι επίμαχα. Κι όλα αυτά δοσμένα με αληθινή τέχνη, χωρίς κηρύγματα και ρητορίες. Όλα ξεπηδούν από το έργο του φυσικά και αβίαστα, πείθουν με τη δύναμη των γεγονότων που ανιστορούνται. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης) ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΟΙ ΧΑΛΑΣΟΧΩΡΗΔΕΣ ΥΠΗΡΕΤΡΑ Η ΣΤΑΧΤΟΜΑΖΩΧΤΡΑ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΧΩΡΙΟΝ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΗ ΝΥΧΤΙΑ ΠΑΤΕΡΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Τ' ΑΓΝΑΝΤΕΜΑ ΟΝΕΙΡΟ ΣΤΟ ΚΥΜΑ ΓΥΝΗ ΠΛΕΟΥΣΑ ΟΙ ΛΙΡΕΣ ΤΟΥ ΖΑΧΟΥ ΤΟ "ΙΔΙΟΚΤΗΤΟ" ΤΟ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙ ΤΗΣ ΦΩΚΙΑΣ