ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΟΥΣ ΟΔΗΓΟΥΣ ΣΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΖΩΓΡΑΦΩΝ

ΕΝΑ ΕΡΩΤΗΜΑ που συχνά απασχολεί τους μελετητές της βυζαντινής τέχνης είναι το αν οι βυζαντινοί ζωγράφοι διέθεταν κάποια σχέδια ή οδηγίες για να μπορούν να απεικονίσουν μια παράσταση ή μια μεμονωμένη μορφή. Το ερώτημα γίνεται ιδιαίτερα εύλογο στην περίπτωση που δεν μιλάμε για συνηθισμένες και γνωστότατες παραστάσεις, όπως είναι μια σκηνή Γεννήσεως ή Σταυρώσεως, που ο κάθε βυζαντινός ζωγράφος μπορούσε και από μνήμης να απεικονίσει, αλλά για παραστάσεις πιο ασυνήθιστες. Για παράδειγμα, θεωρούμε λογικό ένας ζωγράφος να ήταν σε θέση, χωρίς καμιά βοήθεια, να απεικονίσει μια σκηνή από το βίο του αγίου Γερασίμου του Ιορδανίτη ή τη μορφή του αγίου Τάραχου; Και τι έκανε στην περίπτωση που ένα καινούργιο εικονογραφικό θέμα καθιερωνόταν ή όταν η εικονογραφία ενός ήδη γνωστού θέματος δεχόταν κάποιες αλλαγές και τροποποιήσεις; Στις περιπτώσεις αυτές από που αντλούσε τις πληροφορίες του και αυτές ποια μορφή είχαν; Ήταν γραπτές οδηγίες; Μήπως διέθετε κάποιου είδους εικονογραφικό οδηγό ή εικονογραφικό ευρετήριο; Ή μήπως απλώς χρησιμοποιούσε προσωπικές του σημειώσεις και σχέδια; Τέτοιου είδους ερωτήματα θα επιχειρήσει να διερευνήσει το κείμενο που ακολουθεί, χωρίς να φιλοδοξεί να προσφέρει τίποτα περισσότερο από απλές νύξεις και επισημάνσεις σε ένα τεράστιο θέμα. [...] (Από την έκδοση)