ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Στο μάθημα της Νεοελληνικής γλώσσας της Β' τάξης του Ενιαίου Λυκείου:
1. Ο μαθητής απαντά γραπτά σε ερωτήσεις που αφορούν ένα κείμενο και με τις οποίες:
α) επιδιώκεται να κατανοεί ο μαθητής το περιεχόμενο ενός κειμένου, δηλαδή:
- να διακρίνει τους τρόπους πειθούς (επίκληση στη λογική, επίκληση στο συναίσθημα του δέκτη, επίκληση στην αυθεντία, επίκληση στο ήθος του πομπού)
- να διακρίνει τα μέσα πειθούς (επιχειρήματα, τεκμήρια)
- να διακρίνει το είδος της συλλογιστικής πορείας (παραγωγική - επαγωγική) που ακολουθείτε σε ένα κείμενο
- να αξιολογεί τα μέσα πειθούς. Πιο συγκεκριμένα:
- να ελέγχει την αλήθεια, την εγκυρότητα και την ορθότητα ενός επιχειρήματος
- να ελέγχει την αξιοπιστία των τεκμηρίων
- να διακρίνει τους τρόπους και τα μέσα πειθούς
- στη διαφήμιση
- στον πολιτικό λόγο
- στον επιστημονικό λόγο
- να διακρίνει την πειθώ από την προπαγάνδα
- να διακρίνει τα είδη του δοκιμίου, προσέχοντας την οργάνωση/δομή (συνειρμική-λογική), το σκοπό (απόδειξη μιας θέσης - ελεύθερος στοχασμός), τη σκοπιά (υποκειμενική-αντικειμενική), τη γλώσσα, (ποιητική, αναφορική λειτουργία) κτλ.
- να διακρίνει ορισμένα χαρακτηριστικά του δοκιμίου, όπως ο υποκειμενισμός, ο αντιδιδακτισμός, ο κοινωνικός χαρακτήρας, ο εξομολογιτικός τόνος κτλ.
- να εντοπίζει σε ένα δοκίμιο/άρθρο το θέμα, την άποψη του συγγραφέα, τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί, για να τεκμηριώσει την άποψή του, τις προτάσεις του για την αντιμετώπιση του προβλήματος κτλ.
- να διακρίνει το δοκίμιο από άλλα συγγενή είδη του λόγου, όπως το άρθρο, η επιφυλλίδα
- να διακρίνει το καίριο και το ουσιώδες σε ένα κείμενο
- να επισημαίνει τη διαδικασία που ακολουθείται για τις σημειώσεις, το διάγραμμα και την περίληψη.
β) επιδιώκεται να κατανοεί ο μαθητής την οργάνωση ενός κειμένου, δηλαδή:
- να εντοπίζει τα βασικά μέρη (πρόλογο, κύριο μέρος, επίλογο) και τις νοηματικές ενότητες του κειμένου
- να επισημαίνει τους διάφορους τρόπους με τους οποίους οργανώνεται ο λόγος, π.χ. με αιτιολόγηση, με σύγκριση και αντίθεση