Η ΚΩΜΩΔΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΕΞΗΓΗΣΕΩΝ

Δύο ζευγάρια διδύμων, χωρισμένοι από μωρά και μεγαλωμένα οι μεν στην Έφεσο οι δε στις Συρακούσες, βρίσκονται ξαφνικά στην ίδια πόλη. Κανείς από τους τέσσερις δεν γνωρίζει πως στους ίδιους δρόμους κυκλοφορούν και τ’ αδέλφια τους. Κανείς από όσους συναντούν δεν μπορεί να τους ξεχωρίσει, μια που, εκτός από το ότι είναι ολόιδιοι, έχουν και τα ίδια ονόματα. Δύο Αντίφιλοι και δύο Δρόμιοι: το μπέρδεμα τεράστιο. Σε ποιον Αντίφιλο κάνει σκηνή η γυναίκα του Εφέσιου; Ποιος φλερτάρει την αδελφή της; Από ποια απειλείται ο Συρακούσιος Δρόμιος και γιατί;

Κύρια πηγή του έργου είναι, όπως και στο "Ημέρωμα της στρίγκλας", τις "Εύθυμες κυράδες" του Ουίνζορ μια ρωμαϊκή κωμωδία, οι "Μέναιχμοι" του Πλαύτου. Ειδικά όμως η "Κωμωδία των παρεξηγήσεων" αποτελεί, όπως τονίζει ο μεταφραστής της, "ιδιοφυή διασκευή του ρωμαϊκού προτύπου της, στην οποία ο Άγγλος επίγονος ξεπέρασε κατά πολύ τον Λατίνο πρόγονό του. "Διπλασιάζοντας το ζεύγος των διδύμων του Πλαύτου με την προσθήκη των δίδυμων υπηρετών και ενοφθαλμίζοντας στοιχεία του καιρού του στον κορμό της ρωμαϊκής κωμωδίας, όχι μόνο πολλαπλασίασε το ρεπερτόριο των πιθανών παρεξηγήσεων και των κωμικών καταστάσεων αλλά πρόσθεσε και μια διάσταση ανήσυχου βάθους, η οποία δεν υφίσταται στο λατινικό πρότυπο". Τα λογοπαίγνια, τα πειράγματα, οι αισχρολογίες εκφέρονται, συνεχίζει ο Δ. Καψάλης, "με μια δύναμη υπονόμευσης και αιφνιδιασμού που παρόμοιά της θα συναντήσουμε, στον εικοστό αιώνα πια, στις κωμωδίες των Αδελφών Μαρξ".