Η ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, καθηγήτριες και καθηγητές του Παντείου Πανεπιστημίου αναλύουν την ιστορική πορεία της Ελλάδας από το 1821 μέχρι σήμερα. Καταγράφοντας τα στάδια οικοδόμησης του ελληνικού κράτους, αναδεικνύουν τα διλήμματα, τα οράματα, τις συγκρούσεις, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες που οδήγησαν στη σημερινή του διαμόρφωση.

Αφετηρία είναι η ίδια η Επανάσταση ως γενέθλια πράξη του ελληνικού έθνους-κράτους, καθοριστική για τη φυσιογνωμία και την εξέλιξή του. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι σχέσεις με τους γείτονες και με τη δυτική Ευρώπη, οι οποίες προσδιόρισαν στοιχεία της ελληνικής ταυτότητας, καθώς και η ένταξη της Ελλάδας σε ευρωπαϊκές και υπερατλαντικές συμμαχίες και ποικίλους διεθνείς οργανισμούς. Πλέον κρίσιμη υπήρξε η σχέση με την Τουρκία που, παρά τις μακρές ειρηνικές περιόδους, ήταν και παραμένει συγκρουσιακή.

Στο εσωτερικό, οι πολιτικές στην οικονομία, την εκπαίδευση, το κράτος πρόνοιας κ.ά., που αναπόφευκτα παρακολουθούν διεθνή δεδομένα, έχουν χαράξει μια πορεία όχι ευθύγραμμη, αλλά περίπλοκη και κάποτε απρόβλεπτη. Κρίσιμες πτυχές υπήρξαν άλλωστε αφενός το πολιτειακό ζήτημα –η μοναρχία, που καταργήθηκε το 1974– και αφετέρου οι πολιτικοί σχηματισμοί που, μέσα από συγκρούσεις και ανακατατάξεις, αναπαρήγαγαν ένα κατά βάση διπολικό σχήμα. Τέλος, σημαντική είναι η δημογραφική διάσταση: οι άνθρωποι που κατοίκησαν μέσα στην ελληνική επικράτεια, κι ανάμεσά τους οι πλειονότητες και μειονότητες (εσωτερικοί και ξένοι μετανάστες, πρόσφυγες, εθνοτικές ομάδες) που συνδιαμόρφωσαν τη σύγχρονη Ελλάδα, αλλάζοντας ριζικά τη σύνθεση της κοινωνίας εκείνης που εξεγέρθηκε το 1821.

Γράφουν οι: Χρυσάνθη Αυλάμη, Λίνα Βεντούρα, Ανδρομάχη Γκαζή, Νίκος Θεοτοκάς, Χρυσάφης Ι. Ιορδάνογλου, Νίκος Κοταρίδης, Μαριάνθη Γ. Α. Κοτέα, Χριστίνα Κουλούρη, Νίκος Κουραχάνης, Λίνα Λούβη, Ανδρέας Λυμπεράτος, Ανδρέας Ν. Λύτρας, Νίκη Μαρωνίτη, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Στέφανος Παπαγεωργίου, Ελένη Πρόκου, Σπύρος Σακελλαρόπουλος, Μαρία Στρατηγάκη, Κώστας Υφ