Η ΡΗΤΟΡΙΚΗ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

(...) Το έργο αυτό ανήκει μερικά στην πολιτική και μερικά στην αισθητική του Αριστοτέλη. Ο ρητορικός λόγος στην εποχή της ακμής των Αθηνών, στον αιώνα που αρχίζει με τον Θουκυδίδη και τελειώνει με τον Αριστοτέλη, είχε αναδειχθεί σε σπάνια τελειότητα. Σ' αυτό συνετέλεσαν πιο πολύ από κάθε άλλο οι ελεύθεροι δημοκρατικοί θεσμοί σε συνδυασμό με το οικονομικο-κοινωνικό δουλοκτητικό σύστημα που, φορτώνοντας στους δούλους τον μόχθο για την ικανοποίηση των αναγκών, άφηνε στους ελεύθερους την άνεση να συζητούν στα μεγάλα σώματα (Εκκλησία του δήμου, Βουλή, Δικαστήρια). Έτσι η ρητορική και πριν από τον Αριστοτέλη είχε γίνει αντικείμενο μελέτης. Ο Αριστοτέλης όμως περιορίζοντας στις ρέπουσες διαστάσεις όσα αναφέρονταν σε εξωτερικά στοιχεία της ρητορικής (διάταξη λόγου, ρητορικά σχήματα κ.τ.λ.) αφιερώθηκε ιδίως στη μελέτη της φύσης και του σκοπού της ρητορικής, που είναι να πείσει τους ακροατές. Διερευνώντας την ουσία της ρητορικής δέχεται ότι αυτή είναι τέχνη τυπική, όπως η λογική ή τα μαθηματικά, και εφαρμόζονται οι κανόνες της ανεξάρτητα από το θέμα που κάθε φορά χειρίζεται ο ομιλητής. Ο ρητορικός λόγος προϋποθέτει την ύπαρξη αμφισβήτησης. Δεν παραγνωρίζει εξάλλου ο Αριστοτέλης τη σημασία που έχει η ψυχική κατάσταση και το ήθος του ακροατή και τα ψυχικά του πάθη. Η εξέτασή τους γίνεται σε μερικά από τα ωραιότερα και αιωνιότερα κεφάλαια του Β' βιβλίου, ενώ στο Γ' βιβλίο εξετάζονται τα εξωτερικά στοιχεία, η τεχνική, το λεκτικό, ο ρυθμός, η γλώσσα, τα σχήματα, η κομψότητα, και η διάταξη του ρητορικού λόγου. (...) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)