ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ ΑΠΟΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ

Τί μαθαίνουμε για την κοινωνία της Βέροιας στις αρχές του 13ου αιώνα από τον Δημήτριο Χωματηνό; Πώς κατέληξαν σε ιδιωτικές συλλογές του εξωτερικού δυο παλαιολόγειες εικόνες από τη Βέροια και πώς επαναπατρίστηκε η μία από αυτές; Που βρισκόταν η μονή της Κρεμενής; Πώς αποκαθίσταται το φράγμα των πτερυγίων της βασιλικής του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης; Ποια τεχνοτροπική αντινομία παρατηρείται στις μορφές του Ιωάννη Προδρόμου και του Συμεών Θεοδόχου σε μια βυζαντινή εικόνα της μονής Βατοπεδίου; Γιατί είναι σημαντικό το βημόθυρο του 1527/8 του Αρχαιολογικού Μουσείου της Φλώρινας;
Σε αυτά και άλλα πολύ σημαντικά ερωτήματα γύρω από την Ιστορία και την αρχαιολογία της μεσαιωνικής Μακεδονίας επιχειρεί να δώσει απαντήσεις ο Θανάσης Παπαζώτος στα Αποσημειώματα που βρέθηκαν στα κατάλοιπά του. Στον πρόλογο που έγραψε λίγους μήνες πριν πεθάνει, το 1996, μας υπενθυμίζει ότι:
"(...) είναι αδύνατο να ειπωθεί η τελευταία λέξη για τη βυζαντινή Θεσσαλονίκη, όταν συνεχώς η αρχαιολογική έρευνα αποκαλύπτει νέα στοιχεία, τα οποία επαναπροσδιορίζουν τη γνώση μας για την πόλη. Και αν αυτό συμβαίνει σε μία πόλη όπου η ιστορική τεκμηρίωση είναι από τις πλουσιότερες, θέματα της ευρύτερης Μακεδονίας, με φτωχικές κατά περίπτωση μαρτυρίες, σκόρπιες και πολλές φορές μοναδικές, είναι μία ενεργός και συνεχής αναζήτηση.
Τα Αποσημειώματα είναι μικρά μελετήματα, που συμβάλλουν, νομίζω, στην εξέταση ιστορικών και αρχαιολογικών θεμάτων των μνημείων της Μακεδονίας. Οι επισημάνσεις άγνωστων στην επιστήμη ναών ή τόπων, οι παρατηρήσεις σε αυτούς και η επανεξέταση στοιχείων άλλων γνωστών μνημείων ή θέσεων, δίνουν το έναυσμα της συζήτησης (...)".
Μια συζήτηση που συνεχίζεται. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)