ΜΗΔΕΙΑ ΣΤΥΓΕΡΑ ΜΗΤΗΡ

Σ’ αυτό το βιβλίο που αποτελεί τον δεύτερο τόμο του έργου με τίτλο Η διαμόρφωση του γυναικείου αντι-προτύπου από το έπος στην τραγωδία εξετάζουμε τη μυθολογική μορφή της Μήδειας, η οποία –μαζί με την Κλυταιμνήστρα, στην οποία εμβαθύναμε στον πρώτο τόμο Κλυταιμνήστρα η παντότολμος– θεωρούμε πως συνθέτουν στον χώρο της τραγωδίας το κατεξοχήν γυναικείο αντι-πρότυπο. Μας ενδιαφέρουν οι ποικίλες όψεις της Μήδειας, αλλά εστιάζουμε στην πασίγνωστη εκδοχή του Ευριπίδη, ο οποίος παρουσίασε –μάλλον για πρώτη φορά– τη βάρβαρη πριγκίπισσα με τις θεϊκές καταβολές ως παιδοκτόνο, αμαυρώνοντας για πάντα την ηρωίδα που θα γίνει το σύμβολο της σκληρόκαρδης μάνας. Η ανδροπρέπεια της Μήδειας, το μίσος για τον ήρωα-σύζυγό της, τον οποίο κάποτε βοήθησε αποφασιστικά κατά την Αργοναυτική Εκστρατεία, η ρητορική της δεινότητα, η κριτική της για τη θέση της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα, ο παθιασμένος χαρακτήρας της, η αγριότητα της εκδίκησής της και η τελική της αποθέωση πάνω στο άρμα του προγόνου της, Ήλιου, σκιαγραφούν το πορτραίτο μιας αμφιλεγόμενης μορφής: όπως η Κλυταιμνήστρα, έτσι και η Μήδεια απαρνιέται συνειδητά τον κοινωνικό ρόλο της συζύγου και τον φυσικό ρόλο της μητέρας βαδίζοντας πέρα από στερεότυπα, κανόνες ή όρια, χωρίς όμως να έχει πια θέση στην «ευταξία» του ελληνικού κόσμου. Η ατιμωρησία της υπογραμμίζει την ιδιάζουσα φύση της που κινείται ανάμεσα στο επίπεδο θνητών και θεών, προβάλλει την ανατρεπτική λογική της (αφού γίνεται θύτης, για να μην είναι πια θύμα σε μια ανδροκρατική κοινωνία) και επιβάλλει στους θεατές-αναγνώστες την απόλυτη αμηχανία με τη δαιμονική της ικανότητα να παραμένει μεγαλειώδης μέσα στη φρίκη της εγκληματικής της δράσης.