Ο ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΦΕΡΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ένα πολύ επίκαιρο έργο για την μετάλλαξη του κοινοβουλευτικού πολιτικού συστήματος.

Το βιβλίο "Ο μετασχηματισμός της δημοκρατίας" δημοσιεύθηκε αρχικά το 1967 και γρήγορα αναδείχτηκε σε ένα κλασικό κείμενο του είδους του, τόσο από τους υποστηρικτές όσο και από τους αρνητές του. Αποτελεί ένα από τα κυριότερα δείγματα της ριζοσπαστικής πολιτικής επιστήμης του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα.

Το αντιπροσωπευτικό κοινοβουλευτικό πολίτευμα, που αναδείχτηκε -κατά τα φαινόμενα- νικητής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, και έμοιαζε, για κάποιο διάστημα και για κάποιες χώρες, ότι μπορεί να συνδυάσει δημοκρατικά δικαιώματα με οικονομική ανάπτυξη, άγγιξε τα όριά του ήδη στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Με το σύγγραμμα "Ο μετασχηματισμός της δημοκρατίας", που δημοσιεύθηκε το 1967, καθώς και με μια σειρά παρεμφερών κειμένων τα επόμενα χρόνια, ο Johannes Agnoli έθεσε επί τάπητος το ζήτημα της κριτικής διερεύνησης "της μορφής κράτος ως τέτοιας". Μέσα από την ανάλυση του Agnoli επισημαίνεται η αντιστροφή στη λογική και τη λειτουργία του σύγχρονου κοινοβουλευτικού συστήματος: αντί να διαβιβάζει την περιβόητη λαϊκή εντολή στο κράτος μέσα από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους, η σύγχρονη κοινοβουλευτική δημοκρατία λειτουργεί ουσιαστικά ως ιμάντας μεταβίβασης εντολών από την ταξικά προσδιορισμένη κορυφή του κράτους στο "λαό", ο οποίος γίνεται αντικείμενο και όχι υποκείμενο της εξουσίας. Σημαντικό ρόλο σ’ αυτή την ανεστραμμένη διαδικασία παίζουν τα σύγχρονα κόμματα τα οποία, όπως επιβεβαιώνει η σύγχρονη ιστορία, δεν διαστάζουν να προσχωρήσουν σε "οικουμενικούς" συνασπισμούς όταν φαίνεται να απειλείται η ίδια η μορφή της κυριαρχίας.

Η κριτική προσέγγιση του Agnoli στο σύγχρονο αντιπροσωπευτικό κοινοβουλευτικό πολίτευμα, συνέχισε να ζει, ή να φυτοζωεί, στο περιθώριο της "επίσημης" πολιτικής επιστήμης, σε αντίθεση με τις θεωρίες για το "τέλος της ιστορίας", που δικαιώνουν οικονομικά την κεφαλαιοκρατία και αναδεικνύουν το αστικό συνταγματικό κράτος ως την πλέον κατάλληλη πολιτική μορφή. Ωστόσο,