ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΙΣΑΝΘΡΩΠΙΑ

Να γνωρίσεις τον άνθρωπο, αυτή η προτεραιότητα του στοχασμού ασκούσε πάντοτε αμείωτη έλξη στους σπουδαστές του αρχαιοελληνικού παραδείγματος. Τη διαδρομή αυτής της γνώσης φαίνεται να διήνυσε και ο ξακουστός μισάνθρωπος της Αθήνας, ο Τίμων, φτάνοντας τελικά στην αποστροφή και τον αναχωρητισμό. Μολονότι πρόσωπο που η νεότερη έρευνα συχνά απώθησε στη σφαίρα της μυθοπλασίας, η ιστορικότητα της πεποίθησής του μπορεί να αποκατασταθεί ικανοποιητικά: η επικράτεια της μισανθρωπίας του ορίζεται από την πραγματικότητα της αθηναϊκής δημοκρατίας, εκεί όπου ο Τίμων θησαύρισε ενδείξεις και γεγονότα για να σταθμίσει την ‘ανθρώπινη φύση’ έναντι των εφήμερων εκδηλώσεών της στον δημόσιο βίο. Σε αυτή τη μελέτη η μισανθρωπία δεν εμφανίζεται με το σχήμα των θυμάτων της αχαριστίας ή των ιδιόρρυθμων εραστών της ερημίας, δεν ηχεί ως ηθικίζουσα ονειροπόληση και δεν εξαντλείται στις χειρονομίες της φαιδρής εκκεντρικότητάς της. Αντίθετα, επανακτά την ταυτότητα και τη θέση της ανάμεσα σε όσες ιδέες αποδοκίμαζαν την άβουλη συμμόρφωση προς το πολίτευμα και την ασυλλόγιστη πίστη στη θετική δυναμική των ανθρώπων· η ίδια προχώρησε ακόμη παραπέρα, εκθεμελιώνοντας την κοινή αντίληψη των συγχρόνων της για τον ενστικτώδη πολιτικό χαρακτήρα του όντος και λοιδορώντας τις αρετές του πολιτικού βίου.