ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΝΕΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

Συναγωγή Νέων Λέξεων. Σήμερα θα είχαμε, ίσως, μιλήσει για λεξικό νεολογισμών, αλλά δεν θα είχαμε ολότελα δίκιο· η μακρά επιγραφή η οποία στολίζει την προμετωπίδα της επιβλητικής αυτής εργασίας, δεν είναι του Στεφάνου Κουμανούδη, εκφράζει, όμως, ακριβέστατα τις προθέσεις του συντάκτη και το περιεχόμενο της προσφοράς του: διαμορφώθηκε από τον γιο του Πέτρο Κουμανούδη σύμφωνα με χειρόγραφα στοιχεία τα οποία είχε αφήσει ο συντάκτης, με ενδείξεις που απαντούν στα άρθρα του ίδιου του βιβλίου, και με ένα προηγούμενο από άλλο έργο του ίδιου του Στεφάνου Κουμανούδη, τιτλοφορημένο "Συναγωγή λέξεων αθησαυρίστων" (1883). Το ομότιτλο προκαλεί κάποιες μικρές δυσκολίες, αλλά δηλώνει μία ενότητα πνεύματος την οποία ευκολυνόμαστε έτσι να μην παραβλέπουμε· κατά τα άλλα, εδώ μπορούμε να αναφερόμαστε στην μία περίπτωση στην χαρακτηριστική λέξη "Αθησαύριστα", και στην άλλη στην "Συναγωγή", σκέτα: αυτήν που κρατούμε τώρα στα χέρια μας.
Η ανάλυση των όρων όσοι απαρτίζουν τον ακέριο τίτλο του βιβλίου, αποτελεί, όπως πάντοτε, μία καλή προεισαγωγή στην μελέτη, και περιγράφει με σαφήνεια, στην περίπτωσή μας, τα όρια της προσφοράς του· προβαίνοντας στην βασική αυτήν εξέταση, θα καθορίσουμε την φύση των επιδιωκομένων σκοπών που οδήγησαν τον συντάκτη στην ευρεία αυτήν απογραφή, αλλά και θα συντελέσουμε σε μία δικαιότερη θεώρηση της προσπαθείας και των αποτελεσμάτων. Τούτο ταιριάζει κατεξοχήν σε έναν πρόλογο όπως ο δημοσιευόμενος εδώ, που έχει στην σκέψη μου διπλό σκοπό, να βοηθήσει στην χρήση του έργου και συνάμα να τοποθετήσει τον συγγραφέα του ως προς αυτό.
"Συναγωγή", λοιπόν, όχι λεξικό. Πρόθεση στην δημιουργία δεν εστάθηκε η εξήγηση λέξεων, αλλά συγκέντρωση και κατάταξη στην απλούστερη διαμόρφωση, σε αλφαβητική σειρά, ενός λεκτικού θησαυρού. Η εξήγηση θα τυχαίνει να δοθεί, ιδίως αν βοηθεί τον χρήστη να καταλάβει πως και γιατί επλάσθηκε μία λέξη, αλλά, κατά τα άλλα, δεν θα παρέχεται εξορισμού υποχρεωτικά. Όταν απαντούμε στις αναγνώσεις μας έναν όρο που δεν μας είναι γνωστός, ή του οποίου η