ΤΑ ΣΤΗΡΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Στο ρεαλιστικό του θέατρο ο Ίψεν ούτε αναλύει, ούτε εξηγεί· αντίθετα συνθέτει κι αποκαλύπτει. Κι ακριβώς στην αποκαλυπτική αυτή δύναμή του χρωστούν οι χαρακτήρες των έργων του την ολοκλήρωση και την πειστικότητά τους. Επειδή μας πείθουν οι ήρωες του Ίψεν σαν άνθρωποι ζωντανοί, ακριβώς γι' αυτό μας αναγκάζουνε να συζητάμε ακόμα και για τις ιδέες τους. Όσοι παρεξηγώντας την αλήθεια τούτη, πιστεύουν πως το θέατρο του Ίψεν είναι θέατρο ιδεών, ή μάλλον θέατρο σκόπιμο και προγραμματικό, είναι σαν ν' αρνιούνται την ομορφιά ενός τέλειου κορμιού, απλώς και μόνο επειδή φορεί ρούχο.