ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ (ΕΠΙΤΟΜΟ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Οι πρόοδοι που έχουν λάβει χώρα στις βιοϊατρικές επιστήμες τα τελευταία χρόνια είναι πραγματικά υποβλητικές. Για την ακρίβεια, θα ήταν δύσκολο για εμένα να αποδώσω όλη την έκπληξη και τον ενθουσιασμό που έχω νιώσει ενώ ήμουν μάρτυρας όλων αυτών των εκπληκτικών εξελίξεων κατά τη διάρκεια του μισού αιώνα στον οποίο αναμίχθηκα στη βασική έρευνα. Όταν ξεκίνησα πριν από πενήντα χρόνια, όχι μόνο η γνώση μας επί των βιολογικών επιστημών ήταν στοιχειώδης, αλλά ακόμη κι ο τρόπος που σκεφτόμασταν γύρω από αυτά τα πεδία ήταν διαφορετικός. [...]
Πενήντα χρόνια πριν, βασικά δε γνωρίζαμε τίποτα όσον αφορά στη ρύθμιση των κυτταρικών διεργασιών. Όροι όπως η "κυτταρική σηματοδότηση" ή η "μεταγωγή σήματος" δε θα είχαν κατανοηθεί. Η κυρίαρχη ιδέα ήταν ότι οι φυσιολογικές αντιδράσεις ρυθμίζονταν απλώς από το ρυθμό με τον οποίο συντίθεντο κι αποδομούνταν τα ένζυμα. Ωστόσο τότε, στα μέσα της δεκαετίας του '50, κατέστη σαφές ότι η ρύθμιση δε θα μπορούσε να στηρίζεται σε αυτό το μηχανισμό, διότι η πρωτεϊνική σύνθεση κι αποδόμηση ήταν εξόχως βραδείες διεργασίες. Τα κύτταρα έπρεπε να διαθέτουν οδούς τροποποίησης της ενεργότητας των ενζύμων τους μόλις αυτά παράγονταν κι ελευθερώνονταν εντός του κυττάρου. Έπρεπε να είχαν την ικανότητα προσαρμογής στο περιβάλλον τους, ικανοποίησης των μεταβολικών τους αναγκών σχεδόν ακαριαία, και σε κάθε περίπτωση, σε απόκριση προς οποιεσδήποτε εσωτερικές ή εξωτερικές απαιτήσεις ετίθεντο σε αυτά. Τότε πρωτοανακαλύφθηκε η ρύθμιση των ίδιων των ενζύμων, όπως η ομοιοπολική τους τροποποίηση μέσω της αναστρέψιμης πρωτεϊνικής φωσφορυλίωσης ή η μη ομοιοπολική τροποποίηση σύμφωνα με τα αλλοστερικά ή επαγωγικής προσαρμογής μοντέλα.
Όμως, είναι η τελευταία εικοσαετία το διάστημα κατά το οποίο έχουμε σταθεί μάρτυρες των πιο εκρηκτικών προόδων στη βιοχημεία και τη μοριακή βιολογία μέσω της εισαγωγής εξόχως εκλεπτυσμένων νέων τεχνολογιών. Αυτές μας έφεραν, λόγου χάρη, τη γενετική μηχανική με την κλωνοποίηση, το χειρισμό, την έκφραση και την εύρεση της αλληλουχίας των γονι