ΒΙΡΓΙΛΙΟΥ ΘΑΝΑΤΟΣ

Υπάρχει μια ανώτερη τέχνη, η πιο υψηλή, η πιο δύσκολη και πιο επικίνδυνη στην άσκησή της απ' όλες τις άλλες: η Τέχνη του θανάτου. Ο ποιητής Βιργίλιος, καταπονημένος από τη ζωή και τις απαιτήσεις της, φτάνει στα έσχατα όριά του αντιμετωπίζοντας το τραγικότερο δίλημμα που μπορεί ν' αντέξει η ανθρώπινη συνείδηση. Στην πάλη του με το παρελθόν και τις περιπλοκές της δημιουργίας, μας χαρίζει -με την ακριβή πέννα ενός συγγραφέα εφάμιλλου του Τζέιμς Τζόις- μια «Οδύσσεια» όπου η Ιθάκη δεν είναι πια τίποτ' άλλο από μια σκιά ή η σκιά μιας σκιάς. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Ο αναγνώστης που θα αφεθεί στην περιπέτεια της ανάγνωσης αυτού του συναρπαστικού έργου θα πρέπει να διαθέτει υπομονή και επιμονή, όπως απαιτούν όλα τα έργα ατμόσφαιρας και αναπεπταμένου πεδίου, και να μη φοβηθεί από τον όγκο και την πυκνότητα του αριστουργήματος του Μπροχ, ξεχνώντας επιπλέον εκείνο που του έμαθαν στο σχολείο: ότι ο Βιργίλιος ήταν μιμητής του Ομήρου. Πολύ σύντομα θα συνειδητοποιήσει ότι βρίσκεται στα άκρα της έκφρασης, στα άκρα ενός παλλόμενου γλωσσικού, φιλοσοφικού και ποιητικού σύμπαντος που στιγμές στιγμές φαντάζει μεγαλύτερο και από την ίδια τη ζωή, ένα κοσμολογικό ultra non plus σφραγισμένο από τη χάρη της μεγαλοφυΐας, η οποία εμφανίζεται μόνο στα έργα εκείνα που απλούστερα τα αποκαλούμε μεγάλη τέχνη. (Αναστάσης Βιστωνίτης, Το Βήμα, 18/6/2000)