Ο παρόν τόμος περιλαμβάνει άρθρα που έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς και είναι καρπός μιας επιστημονικής δραστηριότητας σαρανταπέντε χρόνων. Η θεματολογία τους εκτείνεται σε ένα πολύ ευρύ φάσμα πτυχών της ιστορίας των ελληνοσλαβικών σχέσεων, τόσο υπό συγχρονική όσο και υπό διαχρονική προοπτική. Τα άρθρα αυτά έχουν καταταχθεί στην παρούσα έκδοση σε πέντε θεματολογικές ενότητες, που αρχίζουν με την παρουσία των Σλάβων μέσα στην ιστορική προοπτική του ελληνικού κόσμου και το έργο των εκπολιτιστών τους, των Θεσσαλονικέων αδελφών αγίων Κυρίλλου και Μεθόδιου, και καταλήγουν στη σλαβική παρουσία στο Άγιον Όρος. Τα κείμενα αυτά αναφέρονται αρχικώς στις σχέσεις της αρχαίας Μοραβίας με το Βυζάντιο, και στη συνέχεια κυρίως στις σχέσεις της Βουλγαρίας και της Ρωσίας με τον ελληνικό κόσμο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, της τουρκοκρατίας και του Άγιου όρους. Η χρονική περίοδος αυτών των σχέσεων αρχίζει από τον ένατο αιώνα και εκτείνεται μέχρι τον εικοστό. (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)