Ο Χένρι Τζέιμς γεννήθηκε στις 15 Απριλίου 1843 στη Νέα Υόρκη. Η οικογένειά του ήταν ευκατάστατη και από τους δυο γονείς του και ο πατέρας του, Χένρι Τζέιμς ο Πρεσβύτερος, υπήρξε από τους σημαντικότερους Αμερικανούς φιλοσόφους της εποχής του. Ο πατέρας του, μάλιστα, ανέλαβε την επίβλεψη της εκπαίδευσής του, παίρνοντας τους καλύτερους δασκάλους και εκθέτοντάς τον σε διαφόρων ειδών επιστημονικά ερεθίσματα, για να αναγνωρίσουν την κλίση του. Σε αυτό βοήθησαν και τα μακράς διαρκείας ταξίδια που έκαναν οικογενειακώς στην Ευρώπη, μεταξύ 1855 και 1860. Στη Γαλλία, μάλιστα, μείνανε τόσο, που ο Χένρι έμαθε τη Γαλλική γλώσσα σαν μητρική. Το 1862 γράφτηκε στο Χάρβαρντ, για να σπουδάσει Νομική, όμως η λογοτεχνία είχε ήδη αρχίσει να τον κερδίζει και έτσι άφησε τις σπουδές του. Τα μεγάλα ταξίδια στην Ευρώπη τα συνέχισε και ως ενήλικας. Μάλιστα, όταν για ένα διάστημα έμεινε στη Ρώμη, εντυπωσιάστηκε τόσο που αναφώνησε “Επιτέλους! Για πρώτη φορά ζω!”. Του άρεσε τόσο η Ευρώπη, ώστε αποφάσισε να περάσει εκεί το υπόλοιπο της ζωής του. Έτσι, το 1869 μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου έμεινε μέχρι το 1875, διεύρυνε τον κοινωνικό του κύκλο, συναναστρεφόμενος με εκδότες και, γενικά, ανθρώπους του πνεύματος και έγινε τζέντλεμαν. Το 1875 έφυγε για Παρίσι για ένα χρόνο, αλλά επέστρεψε στην Αγγλία. Τα επόμενα χρόνια τα πέρασε ζώντας μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας, ταξιδεύοντας σε μέρη όπου γνώρισε επιφανείς ανθρώπους του πνεύματος και γράφοντας. Απέκτησε φήμη και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Τα ταξίδια διακόπηκαν με το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε έμεινε στην Αγγλία. Απεβίωσε στις 28 Φεβρουαρίου 1916, ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο.
Εκπροσωπώντας τον ρεαλισμό, ο Χένρι Τζέιμς υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Αμερικάνους λογοτέχνες και άφησε πίσω του ένα μεγάλο έργο, αποτελούμενο κυρίως από διηγήματα, και μυθιστορήματα, αλλά και κάποια θεατρικά, νουβέλες και χρονογραφήματα. Τα σημαντικότερα από τα έργα του είναι: Η γοητεία ορισμένων παλιών ρούχων (1868), Ο Αμερικάνος (1877), Οι Ευρωπαίοι (1878), Το ημερολόγιο ενός πενηντάρη (1879), Το πορτραίτο μιας κυρίας (1881), Οι Βοστωνέζοι (1886), Ο μαθητής (1891), Το μάθημα του δασκάλου (1892), Το αυθεντικό (1892), Τα Λάφυρα του Πόιντον (1897), Τί ήξερε η Μέιζι (1897), Το στρίψιμο της βίδας (1898), Το θηρίο στη ζούγκλα (1903) και πολλά άλλα.