ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΣΤΑΥΡΩΝΕΙ Ο ΧΟΡΟΣ

Ήμουν η μόνη ξένη μέσα στην κοινότητα –ήμουν ανύπαντρη ακόμη τότε– και εξαρτιόμουν από τους ανθρώπους για τα πά­ντα, όχι μόνο για τις πληροφορίες του τρόπου ζωής τους, της πίστης και των αξιών τους, αλλά και για κείνα τα πράγματα χωρίς τα οποία καμία ζωή δεν θα μπορούσε να είναι εφικτή εκεί – φιλοξενία, αγάπη, γέλιο, παρηγοριά και συντροφιά. Και τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει για μένα τη ζωντανή εμπειρία αυτού του τρόπου ζωής – τη σβελτάδα της φωνής των ανθρώπων με την απαλή ευβοιώτικη προφορά, τον απότομο χείμαρρο του υβρεολόγιου πάνω σ’ ένα παραβατικό παιδί ή σε μια παραστρατημένη κατσίκα, το άρωμα του πεύκου απ’ τα τζάκια τον χειμώνα και τη δροσιά του νερού κάτω από τον πλάτανο το καλοκαίρι· τις ανοιξιάτικες βραδιές, γεμάτες με αηδονίσματα και με τα λαλήματα των πετεινών και τα ξεσπάσματα των γαβγισμάτων· τον σεπτεμβριάτικο αέρα με τις αψιές μυρωδιές από τα αποξηραμένα βότανα και τα σάπια σύκα· τις μακρές πεζοπορίες στα βουνίσια μονοπάτια, συντροφιά με τους ανθρώπους του χωριού και την πανδαισία των συζητήσεών τους· την εκπληκτική αγάπη τους να με δέχονται ως ξένη ανάμεσά τους τα χειμωνιάτικα δειλινά που καθόμουν μαζί τους μπροστά στο τζάκι, με τους ήχους της φλόγας να τριζοβολά πάνω στο ξύλο, κι εκεί τους χωρικούς να διηγούνται παλιές αναμνήσεις, γεμάτες βαθιά δραματικά απηχήματα, να συζητούν και να αναπολούν, να μοιράζονται ενοράσεις, ιστορίες και σιωπές. Σε κάτι τέτοιες στιγμές ένιωθα όπως νιώθουν πράγματι οι άνθρωποι σε τέτοιες κοινότητες, όταν η σιγουριά τους είναι αλώβητη· ένιωθα κι εγώ μαζί τους πως ήμουν στο κέντρο του κόσμου.