ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Το ίδιο το νόημα αυτού που αποκαλούσαμε ψυχαναλυτική θεραπεία έχει αλλάξει. Μπορούμε μάλιστα να πούμε ότι η λέξη "θεραπεία" δεν κορεννύει πλέον την αποδιδόμενη στην πρακτική της ψυχανάλυσης σημασία, κάτι που ένας Λακάν, ήδη από από τη δεκαετία του '50, επικύρωσε υποκαθιστώντας τη με τον όρο ψυχαναλυτική "εμπειρία". Ο Φρόυντ επινόησε έναν πρωτόγνωρο τύπο υποκειμένου, εκπαιδευμένου αναμφίβολα να ερμηνεύει το ασυνείδητο και να στηρίζει τη μεταβίβαση, αλλά ως εκ τούτου κατάλληλου επίσης να υπομένει τον αυτοματισμό της επανάληψης του συμπτώματος και να ενσαρκώνει το αντικείμενο της ενόρμησης. Αυτό το αντικείμενο-ψυχαναλυτής είναι έκτοτε διαθέσιμο -διαθέσιμο στην αγορά όπως λέγεται- και προσφέρεται για χρήσεις πολύ διαφορετικές από τη χρήση που προβλεπόταν από τον όρο "καθαρή ψυχανάλυση". Έτσι, η "καθαρή ψυχανάλυση" δεν είναι πλέον παρά μία από τις χρήσεις για τις οποίες προσφέρεται ο ψυχαναλυτής. Διαμορφώνεται πλέον το νέο πρόσωπο της ένδειξης της ανάλυσης. Το ζήτημα δεν είναι να προεξοφλήσουμε αν η φύση της διαταραχής "προσφέρεται" για ψυχανάλυση όσο αν η συνάντηση με έναν αναλυτή μπορεί να αποβεί χρήσιμη ή όχι, αν θα κάνει καλό ή θα κάνει κακό. Ας μη φιλοσοφήσουμε πάνω σ' αυτό το καλό και το κακό. Εν γένει, η συνάντηση με έναν αναλυτή κάνει καλό. Και τούτο επειδή το αντικείμενο-ψυχαναλυτής είναι εκπληκτικά ευμετάβολο, διαθέσιμο, πολυλειτουργικό, αν μπορώ να το θέσω έτσι. Ακόμη κι αν το υποκείμενο δεν την εκμεταλλεύεται, η συνεδρία εξακολουθεί να αποτελεί τον τόπο του δυνατού, όπου ελλείψει της αλλαγής ένα ταρακούνημα είναι πάντοτε δυνατόν. Είναι γι' αυτό που η συνάντηση με τον ψυχαναλυτή μπορεί να αποβεί ανεκτίμητη για ένα υποκείμενο, ακόμη κι αν πρόκειται για μια περίπτωση αδύνατης (ανέφικτης) ψυχανάλυσης. (Ζακ-Αλέν Μίλερ, "Αντενδείξεις της ψυχαναλυτικής θεραπείας")